Çıralı: 'Plastik poşete ücret çevre duyarlılığını arttıracak'

Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, çevre kirliliğinde ciddi bir etkisi olan plastik poşet kullanımını azaltmak amacıyla alışverişte kullanılan plastik poşetlerin ücretli hale getirildiğini hatırlatarak, “Asgari 25 kuruş olarak belirlenen ücret tüketicilerin plastik poşet kullanımında daha duyarlı davranmaları için belirlenmiş bir ücret. Böylece çevreye verilen olumsuz etki azalacak ve daha önemlisi, bu farkındalık ile yaşanılır temiz bir çevreye bireysel katkı sağlayacağız.” dedi.

Çevre duyarlılığı ile ilgili toplumsal bilinç oluşturmak ve yıllık poşet kullanımını azaltmak amacıyla 1 Ocak 2019 tarihinde Çevre Kanunu’nda yapılan değişiklikle alışverişte kullanılan plastik poşetlerin ücretli hale gelmesi hakkında FTSO Başkanı Osman Çıralı açıklama yaptı. Yasal düzenlemeye ilişkin plastik poşetlerin satışı, ücretlendirilmesi, beyanı, izlenmesi, kontrolü ve denetimi hususlarını içeren ‘Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın belirlendiğini kaydeden Osman Çıralı, ‘Alışverişte kullanılan plastik poşetlerin ücretli olarak tüketiciye satışı, Odamızın ilgili üyelerini de yakından ilgilendiren bir mesele. Bu kapsamda faaliyet türü ne olursa olsun uzaktan satışlar da dahil olmak üzere, istisnasız tüm satış noktalarında; tekstil, oyuncak, elektronik, unlu mamul, giyin, gıda ve benzeri; 1 Ocak 2019 tarihi itibariyle plastik poşetler tüketiciye ücretli olarak satılması zorunlu. Poşetlerin tüketiciye ücretsiz temini veya buna imkan vermek üzere herhangi bir promosyona ya da kampanyaya dahil edilmesi mümkün değil. Bakanlık poşet fiyatını asgari vergiler dahil 25 kuruş olarak belirledi, bu fiyatın altında satış yapılamayacak. Ücrete tabi plastik poşetin çift kat mikron kalınlığı 31 Mart 2019 itibariyle ise 40 mikron ve üzeri olmak zorunda. Burada bir istisna var; plastik poşetlerin çift kat kalınlığı 15 mikron ve altı ise ya da satış noktasında açık satılan gıdaların hijyenin sağlamak için kullanılıyorsa bu poşetler ücretsiz olacak. Ücrete tabi poşetler satış noktalarında mutlaka barkodlu olarak sunulacak. Zaten bu kapsamda üreticilere, satışa tabi plastik poşetleri barkodlu üretme yükümlülüğü getirildi. Ancak, satış noktalarının halihazırda stoklarında bulunan barkodsuz plastik poşetlerin satışı için idare 31 Mart 2019 tarihine kadar süre tanıdı. Ayrıca barkod kullanım zorunluluğunun yanı sıra plastik poşet satışının yapıldığı işlemlere ait belgelerde satış kalemi ve adedinin gösterilmesi zorunluluğu var. Barkod okuyucu sistemi bulunmayan satış noktalarında plastik poşet kalemi ve adedi göstermek amacıyla yazar kasalarda düzenleme yapılması gerekiyor. Bunun için de idare 31 Mart 2019 tarihine kadar gerekli altyapı düzenlemelerini yapılması için süre veriyor” dedi.

SIFIR ATIK LOGOSU ZORUNLU

Plastik poşetlerin en az bir yüzeyinde çevreci bir slogan ile ‘Sıfır Atık’ logosunun 31 Mart 2019 itibariyle kullanılması gerektiğini açıklayan Osman Çıralı; firmaların marka ve logolarının ise poşetlerin tek tarafında kullanılabileceğini belirterek satış noktalarında plastik poşete ikame olarak kağıt, bez torba ya da file gibi çok kullanımlık alternatif taşıma ekipmanları sağlanması gerektiğini ifade etti.

Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı satış noktalarının yükümlülükleri ile ilgili olarak şunları söyledi:

“Plastik poşetlerin mutlaka ücretli verilmesi ve tahsil edilen ücretlerin satış bedellerinde adet bazlı gösterilmesi gerekiyor. Yine çevrenin korunması maksadıyla plastik poşetlerin satışına ilişkin tüketiciyi bilinçlendirme amaçlı yazılı, basılı görsel materyal kullanılması satış noktalarının yükümlülükleri arasında.’ açıklamalarında bulundu.  Satış noktaları yükümlülükleri arasında plastik poşet satışı miktar beyanına istinaden hesaplanacak geri kazanım katılım payı tutarlarının Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına aktarılmasının da yer aldığını aktaran Osman Çıralı; ayrıca bilgi sistemi yani; plastik poşetlere ilişkin beyanların gerçekleştirileceği, bilgi ve belgelerin sunulacağı online programlar üzerinden gerekli bildirimlerin yapılması gerektiğini belirtti. Çıralı bilgi sistemi ve beyan hususundaki ayrıntılara şu ifadelerle yer verdi: ‘Bilgi sistemine üreticiler tarafından yapılacak beyanlarda; plastik poşet adedi, ağırlığı, kalınlık, boyut, ambalaj malzemesi cinsi, firma bazında yurt içinde veya yurtdışında kime satıldığı yer alması gerekmekte. Satış Noktalan tarafından yapılacak beyanlarda ise temin edilen firma bilgisi, temin edilen plastik poşet adedi, ağırlığı, kalınlık, satılan plastik poşet adedi ve birim fiyatı yer alması önem arz ediyor.”

MUHASEBELEŞTİRME

Sözlerine plastik poşet ücretlerinin muhasebeleştirilmesi ile ilgili ayrıntılara da dikkat çeken Çıralı, “Satış noktaları, plastik poşetlerin satışının gerçekleştiği aya ait beyanı, takip eden ayın 1’İ İLA 15’İ onbeşi arasında Bilgi Sistemi üzerinden yapacak. Satış noktası tarafından yapılan beyanlara istinaden ödeyecekleri geri kazanım katılım payı tutarı Bilgi Sisteminde hesaplanacak. Satış noktası tarafından Bilgi Sistemine beyan edilen geri kazanım katılım payı, beyan dönemini takip eden ikinci ayın son gününe kadar Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılacak. Katılım payının beyan edilmediğinin veya eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen katılım payın bir ay içinde ödenmesi gerektiği ilgiliye tebliğ edilecek. Süresinde beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen katılım payının beyan edilmesi gereken son günden ödendiği tarihe kadar geçen süreye gecikme zammı oranında faiz uygulanacak. Süresinde ödenmeyen katılım payı Bakanlığın bildirimi üzerine ilgili vergi dairesince takip ve tahsil edilecek.” diye konuştu.

Firmaların ‘Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’da belirtilen yükümlülüklere uyması, aksi takdirde idari para cezası ile karşı karşıya kalabileceklerini vurgulayan Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı,  şöyle devam etti:

“Uygulamada bazı istisnalar var. Ekmek, sebze, meyve, peynir, zeytin, hayvansal gıda gibi açık satılan gıdaların hijyenini sağlamak için kullanılan, çift kat kalınlığı 15 mikron ve altında olan, 500×350 mm; körük kalınlığı ve sap uzunluğu dahil); ebadından küçük saplı/sapsız poşetler; plastik içeren malzemelerden, dokumalı veya dokumasız metotlarla metilen, tekstil ürünü çok kullanımlık poşetler; canlı sucul hayvan satışında kullanılan sapsız poşetler; yumrulu ve/veya benzer tohumlu bitkilerin satışında kullanılan sapsız poşetler; sadece hizmet verilen fakat ürün satışı gerçekleştirmeyen yerlerde kullanıcıya veya tüketiciye verilen kuru temizleme, lostra ve benzeri poşetler; kargo poşetleri; gümrüksüz mağazadan alman ürünler için ilgili mevzuatı gereği kullanılması zorunlu olan özel poşetler ile eczanelerde sadece ilaç satışlarında kullanılan çift kat kalınlığı 15 mikron ve altında olan, 200x350 milimetre (körük kalınlığı ve sap uzunluğu dâhil) ebadından küçük saplı/sapsız poşetler kapsam dışı; bunlar tüketiciye ücretsiz verilebilecek.”

Firmaların yanı sıra tüketicilerin de konuya hassasiyet göstermeleri gerektiğini vurgulayan Osman Çıralı; temiz bir çevre için başlatılan bu uygulamanın farkındalık açısından önemli bir adım olduğunu, bu bilincin yaygınlaşarak herkesin elinden geldiğince katkı sağlaması gerektiğini vurguladı.